Πολυπράγμων καλλιτέχνης και δημιουργός, με οξυδερκή ματιά και ευγενές παρουσιαστικό, ο Ντίνος Δημόπουλος ισορροπούσε πάντα ανάμεσα στο καλλιτεχνικό και το εμπορικό σινεμά, έχοντας πάντα για πυξίδα το όραμα για ποιοτικό ελληνικό κινηματογράφο. Σκηνοθέτης, σεναριογράφος και συγγραφέας, δημιούργησε δεκάδες ταινίες που συνδύασαν την εμπορικότητα με την τέχνη και την αισθητική και σήμερα συγκαταλέγονται στα αριστουργήματα της ελληνικής φιλμογραφίας.

ΤΑ ΠΡΩΤΑ ΧΡΟΝΙΑ

Γεννήθηκε το 1921 στο Πάλαιρο της Αιτωλοακαρνανίας και σε μικρή ηλικία μετακόμισε με την οικογένειά του στην Δραπετσώνα. Τότε ξεκίνησε να έρχεται σε επαφή με το θέατρο και τον κινηματογράφο, παρακολουθώντας ταινίες με τον στενό του φίλο Βασίλη Διαμαντόπουλο.

Με την ολοκλήρωση των σχολικών τους υποχρεώσεων, οι δύο φίλοι δίνουν εξετάσεις για να φοιτήσουν στην Δραματική Σχολή του Εθνικού Θεάτρου αλλά απορρίπτονται. Έτσι, το 1942 αποφασίζει να γραφτεί στην Δραματική Σχολή του Γιαννούλη-Σαραντίδη, ενώ παράλληλα μπαίνει και στην Νομική του Πανεπιστημίου Αθηνών.

ΤΟ ΘΕΑΤΡΟ

Το 1946 κάνει το θεατρικό του ντεμπούτο ως ηθοποιός στο έργο «Οι Γερμανοί Ξανάρχονται» των Σακελλάριου-Γιαννακόπουλου, ενώ αργότερα θα παίξει και στην ομώνυμη κινηματογραφική μεταφορά από την Φίνος Φιλμ. Θα συνεχίσει με την υποκριτική σε αρκετά ακόμα θεατρικά έργα κλασικών δημιουργών όπως Πιραντέλλο, Μπερνάρντ Σω και Σαίξπηρ, ενώ στη συνέχεια θα εργαστεί ως βοηθός σκηνοθέτη σε θεατρικά έργα στο πλευρό του Αλέξη Μινωτή.

Σκηνοθέτησε περίπου 50 θεατρικές παραστάσεις των εκλεκτότερων θιάσων, επτά εκ των οποίων στο Εθνικό Θέατρο, επιλέγοντας κυρίως έργα των Φεντερίκο Γκαρθία Λόρκα, Σπύρου Μελά, Παντελή Χορν, Αντόν Τσέχωφ και Αλεχάντρο Κασόνα. Παράλληλα, έγραψε και θεατρικά έργα κερδίζοντας το Κρατικό Βραβείο Θεάτρου το 1974, και το πρώτο βραβείο Καλοκαιρινού Θεατρικού Διαγωνισμού το 1988. Σκηνοθέτησε και τηλεοπτικές σειρές όπως «Ρωμαίος και Ιουλιέτα» (1975) και «Μίνι Μάρκετ Ονείρων» (1991).

Ο ΚΙΝΗΜΑΤΟΓΡΑΦΟΣ

Το 1948, ο Φίνος αποφασίζει να μεταφέρει στην μεγάλη οθόνη το θεατρικό έργο «Οι Γερμανοί Ξανάρχονται». Ανάμεσα στο καστ των ηθοποιών είναι και ο νεαρός Ντίνος Δημόπουλος, που κάνει την πρώτη του κινηματογραφική εμφάνιση, μετά την επιτυχία της παράστασης στο θέατρο. Στη συνέχεια, πρωταγωνιστεί σε δύο ταινίες του Γρηγόρη Γρηγορίου, γράφοντας και το σενάριο μιας εξ αυτών «Μεγάλοι Δρόμοι» (1953).

Η μεγάλη στιγμή της καριέρας του θα έρθει το 1953, όταν διασκευάζει το περίφημο θεατρικό έργο «Το Κουρέλι» του Νικοντέμι για μια νέα ταινία της Φίνος Φιλμ. Ο Φίνος γοητεύεται από την πένα του Δημόπουλου και βάζει πλώρη για την ταινία «Οι Ουρανοί Είναι Δικοί μας» προτείνοντάς του μάλιστα να την σκηνοθετήσει κιόλας. Η προτροπή του Φίνου για το πέρασμά του στην σκηνοθεσία ήταν καθοριστική για την μετέπειτα πορεία του.

Την επόμενη κιόλας χρονιά, υπογράφει την σκηνοθεσία της ταινίας «Χαρούμενο Ξεκίνημα» (1954), δημιουργώντας με επιτυχία την πρώτη μουσική κωμωδία του ελληνικού κινηματογράφου, προπομπό των μιούζικαλ που ακολούθησαν. Η σχέση του με τον Φίνο δυναμώνει και οι προτάσεις έρχονται η μια μετά την άλλη, κατακτώντας σιγά σιγά τόσο το κοινό όσο και τους κριτικούς κινηματογράφου. Το 1957, ο Φίνος του εμπιστεύεται την σκηνοθεσία της ταινίας «Το Αμαξάκι» με το περίφημο σενάριο του Ιάκωβου Καμπανέλλη. Ο Δημόπουλος δίνει τον καλύτερο του εαυτό και εντυπωσιάζει, με τον Μάριο Πλωρίτη να γράφει στην εφημερίδα “Ελευθερία”: «Ο κ. Δημόπουλος επιβεβαιώνει εδώ όλες τις ελπίδες που είχε δημιουργήσει με τις προηγούμενες του ταινίες. Η αφήγηση του είναι απέριττη, η άνεση του φακού μεγάλη, η δεξιοτεχνία του επαρκέστατη. Η ταινία έχει χάρη, έχει ανθρωπιά, έχει συμπόνοια. Θα μπορούσε ακόμη να ειπωθεί ότι έχει ρεαλισμό, καθώς δεν αποπειράται να αποκρύψει την κοινωνική πραγματικότητα κάτω από το βάρος της συναισθηματολογίας».

Το 1959 γυρίζει την βουκολική ταινία «Αστέρω» με την Αλίκη Βουγιουκλάκη, που κατακτά υποψηφιότητα για Χρυσή Άρκτο στο Φεστιβάλ του Βερολίνου, ενώ το 1993 επιλέχτηκε και προβλήθηκε στο MOMA της Νέας Υόρκης ως μία από τις 50 πιο αντιπροσωπευτικές λαογραφικές ταινίες. Αξίζει να σημειωθεί ότι τόσο η «Αστέρω» όσο και το «Αμαξάκι» επιλέχτηκαν το 1995 για να προβληθούν στο αφιέρωμα “Le Cinema Grec” του Centre Pompidou στο Παρίσι. Μεγάλη του στιγμή θεωρείται και η ταινία «Μανταλένα» (1960), γυρισμένη στην Αντίπαρο, που κατάφερε να σαρώσει τα βραβεία στο Φεστιβάλ Κινηματογράφου Θεσσαλονίκης και να εκπροσωπήσει την χώρα μας στο Φεστιβάλ των Καννών του 1961.

Η συνέχεια είναι συναρπαστική, τόσο γιατί καταφέρνει να γυρίσει θρυλικές εμπορικές κωμωδίες, όπως «Ο Θόδωρος και το Δίκαννο», «Η Βίλλα των Οργίων», «Δεσποινίς Διευθυντής», «Μια Τρελλή Τρελλή Οικογένεια», «Τζένη Τζένη», «Η Αρχόντισσα και ο Αλήτης» και πολλές άλλες, αλλά κυρίως γιατί ανάμεσά τους υπάρχουν και δεκάδες ταινίες ιδιαίτερης καλλιτεχνικής φύσεως, που φέρουν έντονα τα σημάδια της προσωπικότητας του σκηνοθέτη. Έτσι, το 1963 γεννιέται η περίφημη ταινία «Αμόκ», με την υπογραφή της Φίνος Φιλμ και βοηθό σκηνοθέτη τον νεαρό τότε Παντελή Βούλγαρη, η οποία αν και δεν είχε ιδιαίτερη εμπορική επιτυχία στην Ελλάδα, κατάφερε να ξεχωρίσει στο εξωτερικό και να αποτελέσει μια από τις καλύτερες ταινίες του Δημόπουλου. Την επόμενη κιόλας χρονιά, γυρίζει την δραματική ταινία «Λόλα» (1964) και αποθεώνεται από κοινό και κριτικούς, πετυχαίνοντας την χρυσή ισορροπία ανάμεσα στην εμπορική και ποιοτική κινηματογραφία.

Το 1965 ξεκινά η συνεργασία του με τον Νίκο Φώσκολο για την ταινία «Οι Εχθροί» και θα συνεχιστεί με διακεκριμένα έργα όπως «Κατηγορώ τους Ανθρώπους» (1966), «Κοινωνία Ώρα Μηδέν» (1966), «Κοντσέρτο για Πολυβόλα» (1967) και «Πυρετός στην Άσφαλτο» (1967), για την οποία κέρδισε και το βραβείο σκηνοθεσίας στο Φεστιβάλ Κινηματογράφου Θεσσαλονίκης.

Το 1969 γυρίζει στην Μακρινίτσα του Πηλίου την «Δασκάλα με τα Ξανθά Μαλλιά», ενώ λίγοι γνωρίζουν ότι η Ανθή Δημοπούλου που συνυπογράφει το σενάριο με τον Λάκη Μιχαηλίδη είναι η σύζυγός του, Φλωρέττα Ζάννα, χρησιμοποιώντας ψευδώνυμο. Μάλιστα, το όνομα της ηρωίδας «Μυρτούς» που υποδύεται η Αλίκη Βουγιουκλάκη δεν δόθηκε τυχαία, αφού ήταν το όνομα της κόρης του Δημόπουλου με την Ζάννα.

Τριάντα έξι ταινίες υπέγραψε συνολικά με την Φίνος Φιλμ, η πλειονότητα των οποίων απέκτησαν θρυλική διάσταση στη συνείδηση του κοινού και κατέχουν αστραφτερή θέση στη «χρυσή περίοδο του ελληνικού κινηματογράφου».

Μετά το θάνατο του Φίνου, ο Ντίνος Δημόπουλος συνέχισε να σκηνοθετεί εξαιρετικές ταινίες με πιο σημαντικές: «Ο Ήλιος του Θανάτου» (1978) που κατέκτησε βραβεία σκηνογραφίας, μοντάζ και φωτογραφίας στο Φεστιβάλ Θεσσαλονίκης, «Τα Δελφινάκια του Αμβρακικού» (1993) που κατέκτησε βραβείο ηχοληψίας στο Φεστιβάλ Θεσσαλονίκης αλλά και το Πρώτο Βραβείο στο Διεθνές Φεστιβάλ Παιδικού Κινηματογράφου της Βιέννης, αλλά και το ντοκιμαντέρ «Η Ελλάδα και η Θάλασσα» που κέρδισε το Πρώτο Βραβείο Πανευρωπαϊκού Φεστιβάλ του Τορίνο.

Εκτός από τα δεκάδες σενάρια που έχει γράψει, διακρίθηκε και στη λογοτεχνία για το σημαντικό συγγραφικό του έργο στην ποίηση και την πεζογραφία, που συνοψίζεται σε επιτυχημένες εκδόσεις, πολλές εκ των οποίων για παιδιά. Για το βιβλίο του «Αν όλα τα Πιτσιρίκια του Κόσμου», κέρδισε το Βραβείο Ακαδημίας Αθηνών.

Το 1989 κυκλοφόρησε το μυθιστόρημά του «Η Μεσαία Όχθη» και τρία χρόνια αργότερα την αυτοβιογραφία του με τίτλο «Ένας Σκηνοθέτης Θυμάται». Υπήρξε παράλληλα τακτικός καθηγητής της Δραματικής Σχολής του Ωδείου Αθηνών και του Εθνικού Θεάτρου.

ΠΡΟΣΩΠΙΚΗ ΖΩΗ

Η πρώτη του σύζυγος ήταν η ηθοποιός Βεατρίκη Δεληγιάννη, με την οποία απέκτησε έναν γιο, τον Χρήστο Δημόπουλο (παρουσιαστή της παιδικής εκπομπής «Ουράνιο Τόξο»).

Το 1970 παντρεύτηκε την ηθοποιό Φλωρέττα Ζάννα, με την οποία απέκτησε μια κόρη, την Μυρτώ Δημοπούλου. Έμειναν ενωμένοι μέχρι το τέλος της ζωής του το 2003. Η σχέση του με την Ζάννα ήταν πολύ ξεχωριστή, όπως θυμάται χαρακτηριστικά η κόρη τους, δηλώνοντας: «Οι δυο τους ήταν ένα πολύ αγαπημένο, ερωτευμένο ζευγάρι. Είχαν ένα πάθος για πολλά χρόνια. Εγώ που τους έζησα, νόμιζα ότι έτσι είναι όλα τα ζευγάρια. Είχαν λατρεία, πάθος, έρωτα. Μοιράζονταν μια ποίηση στην καθημερινότητά τους, με τον έναν να εξυψώνει διαρκώς τον άλλον. Δεν βαρέθηκαν, δεν ρουτίνιασαν. Αποζητούσαν ο ένας τον άλλον.»

ΔΙΑΚΡΙΣΕΙΣ

Το 1959, η ταινία «Αστέρω» κατακτά υποψηφιότητα για Χρυσή Άρκτο στο Φεστιβάλ του Βερολίνου.

Το 1960, η ταινία «Μανταλένα» κατακτά τρία βραβεία στο Φεστιβάλ Κινηματογράφου Θεσσαλονίκης: Σεναρίου, Α’ Γυναικείου Ρόλου και Β’ Ανδρικού Ρόλου, ενώ το 1961 εκπροσωπεί την Ελλάδα στο Φεστιβάλ των Καννών.

Το 1971, κατακτά Βραβείο Σκηνοθεσίας για την ταινία «Πυρετός στην Άσφαλτο» στο Φεστιβάλ Κινηματογράφου Θεσσαλονίκης.

Το 1978, η ταινία «Ο Ήλιος του Θανάτου» κατακτά βραβεία Σκηνογραφίας, Μοντάζ και Φωτογραφίας στο Φεστιβάλ Κινηματογράφου Θεσσαλονίκης.

Το 1993, η ταινία «Τα Δελφινάκια του Αμβρακικού» κατακτά Βραβείο Ηχοληψίας στο Φεστιβάλ Θεσσαλονίκης και το Πρώτο Βραβείο στο Διεθνές Φεστιβάλ Παιδικού Κινηματογράφου της Βιέννης.

Το 2001 τιμήθηκε για το σύνολο της προσφοράς του στο 42ο Φεστιβάλ Κινηματογράφου Θεσσαλονίκης.

ΘΑΝΑΤΟΣ

Ο Ντίνος Δημόπουλος άφησε την τελευταία του πνοή στις 28 Φεβρουαρίου 2003, σε ηλικία 82 ετών.