Η Μαρία Φωκά, ταλαντούχα ηθοποιός του θεάτρου και του κινηματογράφου, έπαιξε σε δεύτερους αλλά έντονα χαρακτηριστικούς ρόλους, κερδίζοντας τον θαυμασμό και την αγάπη του κοινού, αλλά και το σεβασμό των συναδέλφων της. Περισσότερο, όμως, έγινε γνωστή από τις τηλεοπτικές σειρές και αγαπήθηκε ακόμα πιο πολύ στους ρόλους της «γιαγιάς» με τις περίφημες ατάκες της που έγραψαν ιστορία.

Γεννήθηκε το 1916 στο Αργοστόλι της Κεφαλλονιάς και σπούδασε στη Δραματική Σχολή του Θεάτρου Τέχνης «Κάρολος Κουν». Στο θέατρο πρωτοεμφανίστηκε το 1944 στον ρόλο της Ασημίνας στη «Στέλλα Βιολάντη» του Γρ. Ξενόπουλου, που ανέβασε το «Θέατρο Τέχνης» στο οποίο παρέμεινε ως το 1948. Εκεί γνώρισε και τον σύζυγό της Λυκούργο Καλλέργη, με τον οποίο απέκτησε μία κόρη.

Η στράτευσή της στο ΚΚΕ και η έντονη δράση της στην Εθνική Αντίσταση, έγιναν η αιτία να καταδικαστεί αρχικά από το Διαρκές Στρατοδικείο Αθηνών σε ισόβια, αλλά η ποινή της μετατράπηκε σε δεκαετή κάθειρξη και στέρηση των πολιτικών της δικαιωμάτων. Αυτό είχε σαν αποτέλεσμα τη διακοπή των καλλιτεχνικών δραστηριοτήτων της ως το 1958-59 που εμφανίστηκε ξανά σε περιοδεία με τον θίασο του Λάμπρου Κωνσταντάρα. Στην γενικότερη θεατρική πορεία της συνεργάστηκε με εξαιρετικούς θιάσους όπως: Έλλης Λαμπέτη, Τζένης Καρέζη, Λάμπρου Κωνσταντάρα, Νίκου Σταυρίδη, Αλίκης Βουγιουκλάκη, Κρατικoύ Θεάτρου Βορείου Ελλάδας κ.α.

Στον κινηματογράφο πρωτοεμφανίστηκε το 1949 στην ταινία «Κόκκινος Βράχος» του Γρηγόρη Γρηγορίου. Από την αποφυλάκισή της ως το θάνατό της συμμετείχε σε περίπου 20 κινηματογραφικές ταινίες εκ των οποίων οι 7 της Φίνος Φιλμ. Αξιομνημόνευτοι είναι οι ρόλοι της στις κωμωδίες «Ενας Ιππότης για τη Βασούλα» πλάι στη Τζένη Καρέζη και στον Φαίδωνα Γεωργίτση, «Δικτάτωρ Καλεί Θανάση» πλάι στον Θανάση Βέγγο, καθώς και ο ρόλος της καπετάνισσας στο φιλμ «Γοργόνες και Μάγκες» του Γιάννη Δαλιανίδη.

Από τις αρχές της δεκαετίας του ’70 και ως το 2000 συμμετείχε και σε δημοφιλείς τηλεοπτικές σειρές με ρόλους ισχυρών γυναικών, με πιο χαρακτηριστικούς στις σειρές: «Η Γειτονιά μας», «Εκμέκ Παγωτό», «Μεθοριακός Σταθμός», «Ντόλτσε Βίτα». Τελευταία της συμμετοχή ήταν στη σειρά «Θεοσεβούμενοι» το 2000, ένα χρόνο πριν το θάνατό της.

Το 1977 διετέλεσε πρόεδρος του Σωματείου Ελλήνων Ηθοποιών. Έφυγε από τη ζωή σε ηλικία 84 ετών από μακροχρόνια καρδιακά νοσήματα και κηδεύτηκε στο Λονδίνο.