Συγγραφέας, σεναριογράφος, δημοσιογράφος και σκηνοθέτης, ο Νίκος Τσιφόρος ήταν μια σπάνια περίπτωση ανθρώπου που πέτυχε σε ό,τι κι αν καταπιάστηκε στη ζωή του. Συνδυάζοντας ταλέντο, φαντασία και εργατικότητα κατάφερε με την παρατηρητικότητα του, το ευρηματικό του χιούμορ και την ευστροφία του να αποτυπώσει το ψυχογράφημα της ελληνικής κοινωνίας.

ΤΑ ΠΡΩΤΑ ΧΡΟΝΙΑ

Γεννήθηκε στην Αλεξάνδρεια της Αιγύπτου σε εύπορη οικογένεια που ασχολούνταν με το εμπόριο και λίγα χρόνια μετά τη γέννησή του επιστρέφουν οικογενειακώς στην Αθήνα. Από νεαρή ηλικία άρχισε να δείχνει την κλίση του στο γράψιμο και το 1928, πριν καν ενηλικιωθεί, γράφει μια επιθεώρηση που ανεβαίνει σε θερινό θέατρο της Φρεαττύδας του Πειραιά. Εστιάζει στις σπουδές του και γίνεται δεκτός στη Νομική Σχολή ικανοποιώντας έτσι τον – συντηρητικών αρχών – πατέρα του. Παίρνει το πτυχίο του το 1933 και αφού ασκήσει τη δικηγορία για μικρό διάστημα ξεκινά να εργάζεται στο Ελεγκτικό Συνέδριο. Όμως αυτή η καριέρα δεν τον γεμίζει και μετά από δύο χρόνια αποφασίζει να παραιτηθεί και να μπαρκάρει στα καράβια. Στην περίοδο που ακολουθεί δοκιμάζει διάφορα επαγγέλματα, δημοσιεύοντας όπως πάντοτε παράλληλα κείμενά σε περιοδικά κι εφημερίδες.

Το 1936 δημοσιεύει μέσα από τις σελίδες του περιοδικού Ρεξ το «Τζιμ Κακής Ποιότητας» (το οποίο αφιερώνει στον στενό του φίλο Γιώργο Τζαβέλλα) και το 1937 το «Σατανάς Ινγκόγνιτο». Τα δύο αυτά πρώτα δείγματα γραφής δεν φέρνουν την καταξίωση αλλά είναι ενθαρρυντικά για να συνεχίσει. Κι έτσι το 1939 αποφασίζει να αφοσιωθεί στη συγγραφή.

ΤΟ ΘΕΑΤΡΟ

Το πρώτο θεατρικό έργο του Νίκου Τσιφόρου ανεβαίνει λίγο πριν το τέλος της Κατοχής με σαρωτική επιτυχία. Ήταν η «Πινακοθήκη των Ηλιθίων» που ανέβηκε από το θίασο Μαίρης Αρώνη και Δημήτρη Χορν στο θερινό (τότε) θέατρο Ακροπόλ της οδού Ιπποκράτους. Ακολούθησαν πολλά θεατρικά έργα με την υπογραφή του, μεταξύ των οποίων και τα «Ο Κλέαρχος, η Μαρίνα και ο Κοντός», «Η Κυρία του Κυρίου», «Το Κοροϊδάκι της Δεσποινίδος», «Οι Γαμπροί της Ευτυχίας» και «Το Έξυπνο Πουλί» τα οποία αργότερα μεταφέρθηκαν και στον κινηματογράφο. Συνολικά στην θεατρική του πορεία ο Νίκος Τσιφόρος άφησε χρυσή παρακαταθήκη πάνω από 50 θεατρικά έργα, αρκετά εκ των οποίων γραμμένα σε συνεργασία με τον Πολύβιο Βασιλειάδη.

Από το 1950 ξεκίνησε να διατηρεί στήλες σε εφημερίδες (Προοδευτικός Φιλελεύθερος, Βήμα, Ελεύθερος Κόσμος) και περιοδικά (Τραστ, Ρομάντσο, Ταχυδρόμος, Πάνθεον) ως τακτικός συνεργάτης μέχρι το τέλος της ζωής του. Στα μέσα της δεκαετίας του 1950, προσπαθώντας να μάθει για τις συνθήκες στις φυλακές, αποφάσισε να μπει στα στέκια του υποκόσμου, να μιλήσει με πρώην τρόφιμους και να κερδίσει τελικά την εμπιστοσύνη τους. Αυτή η εμπειρία του θα τον τροφοδοτήσει με ανεκτίμητο υλικό για τα έργα του που ακολούθησαν και ιδίως για τα «Παιδιά της Πιάτσας». Στη συγγραφική του πορεία περιλαμβάνονται πολλά ευθυμογραφήματα (αλλά και κείμενα για το ραδιόφωνο), καταδεικνύοντας τα στραβά κι ανάποδα της ελληνικής κοινωνίας. Οι ήρωες του Νίκου Τσιφόρου κινούνται συχνά στο περιθώριο γεφυρώνοντας την προπολεμική και τη μεταπολεμική περίοδο της Αθήνας, έχουν δοσοληψίες με το νόμο και το δραματικό διογκώνεται σε τέτοιο βαθμό ώστε να καταλήγει γκροτέσκο.

Γνώρισε μεγάλη επιτυχία κι ως πεζογράφος, διακρινόμενος για το ευρηματικό του χιούμορ και την ικανότητά του στην σατιρική απόδοση ιστορικών γεγονότων («Ελληνική Μυθολογία», «Ιστορία Της Αγγλίας», «Βιβλικά Χαμόγελα» κ.α.). Έργα του όπως «Τα Παιδιά Της Πιάτσας», «Τα Παλιόπαιδα Τα Ατίθασα», «Εμείς Κι Οι Φράγκοι», «Σταυροφορίες» κλπ. έχουν φανατικούς αναγνώστες σε κάθε εποχή.

Ο ΚΙΝΗΜΑΤΟΓΡΑΦΟΣ

Ο Νίκος Τσιφόρος κάνει τα πρώτα του κινηματογραφικά βήματα το 1948, αν και από νωρίτερα συμμετείχε αθόρυβα σε σενάρια ταινιών. Το ντεμπούτο του είναι με το σενάριο για το φιλμ «Εκατό Χιλιάδες Λίρες» (σε σκηνοθεσία του Αλέκου Λειβαδίτη) ενώ την ίδια χρονιά ξεκινά και τη συνεργασία του με τη Φίνος Φιλμ γράφοντας και σκηνοθετώντας την δραματική ταινία «Χαμένοι Άγγελοι» με την Ειρήνη Παπά και την Σμαρούλα Γιούλη. Η επίσης δραματική «Τελευταία Αποστολή» (1949) ήταν η δεύτερη ταινία του για τη Φίνος Φιλμ και η πρώτη ελληνική ταινία που διαγωνίστηκε στο Φεστιβάλ των Καννών (στην 4η διοργάνωση, το 1951). Δεν άργησε να στραφεί στην κωμωδία, όπου άλλωστε είχε ιδιαίτερο ταλέντο. Έτσι σκηνοθετεί το φιλμ «Έλα στο Θείο» (1950) αλλά και την «Ωραία των Αθηνών» (1954) όπου δημιουργεί τον τύπο που θα ακολουθεί τη Γεωργία Βασιλειάδου ως το τέλος της καριέρας της. Ο Τσιφόρος εμπνεύστηκε το όνομα της ταινίας «Η Ωραία των Αθηνών» από τα πρώτα καλλιστεία που είχαν πραγματοποιηθεί στην Ελλάδα εκείνη την εποχή, διακωμωδώντας φυσικά την παρουσία της πιο όμορφης «άσχημης» του ελληνικού κινηματογράφου.

Ακολούθησαν δύο ακόμα αθάνατες κωμωδίες της Φίνος Φιλμ: «Ο Θησαυρός του Μακαρίτη» (1959) και «Ο Κλέαρχος, η Μαρίνα και ο Κοντός» (1961) με τον Βασίλη Αυλωνίτη να δίνει ακόμα μεγαλύτερη διάσταση με την ερμηνεία του στον ρόλο που έγραψε ο Τσιφόρος. Συνεργαζόμενος με άλλους παραγωγούς σκηνοθέτησε τις ταινίες «Το Παιδί μου Πρέπει να Ζήσει» (1951), «Ο Πύργος των Ιπποτών» (1952), «Το Ποντικάκι» (1954), «Ο Άνεμος του Μίσους» (1954), «Γλέντι, Λεφτά κι Αγάπη» (1955), «Τσιγγάνικο Αίμα» (1956), «Τρεις Ντετέκτιβς» (1957), «Ο Γυναικάς» (1957), «Ο Λεφτάς» (1958), «Τρεις Κούκλες κι Εγώ!» (1960). Από το 1961 στρέφεται αποκλειστικά στη συγγραφή σεναρίων αφήνοντας σε άλλους την καρέκλα του σκηνοθέτη.

Για τη Φίνος Φιλμ εκτός από τις ταινίες που σκηνοθέτησε έγραψε το σενάριο έξι φιλμ άλλων σκηνοθετών που πλέον συγκαταλέγονται στις καλύτερες ελληνικές κωμωδίες: «Η Κυρία του Κυρίου» (1962), «Ο Θόδωρος και το Δίκανο» (1962), «Οι Κληρονόμοι» (1964), «Ένα Έξυπνο Έξυπνο Μούτρο» (1965), «Μια Tρελλή Tρελλή Οικογένεια» (1965), «Η Γυναίκα μου Τρελλάθηκε» (1966). Σε δικά του θεατρικά έργα βασίστηκαν τα σενάρια των ταινιών της Φίνος Φιλμ «Ένα Κορίτσι για Δύο» (1963), «Μια Ιταλίδα Από Την Κυψέλη» (1968) και «Ο Κατεργάρης» (1971). Δικά του επίσης είναι τα σενάρια για ταινίες άλλων παραγωγών, όπως «Ο Τζίτζικας και ο Μέρμηγκας» (1958), «Ζητείται Τίμιος» (1963), «Διακόσια Ένα Καναρίνια» (1964), «Ο Καταφερτζής» (1964), «Αν Έχεις Τύχη» (1964), «Αχ Αυτή η Γυναίκα Μου» (1967), «Ο Εξυπνάκιας» (1967), «Βοήθεια! Ο Βέγγος Φανερός Πράκτωρ “000”» (1967) και «Δόκτωρ Ζι-Βέγγος» (1968).

ΠΡΟΣΩΠΙΚΗ ΖΩΗ

Ο Νίκος Τσιφόρος έκανε ένα γάμο. Το 1947 παντρεύτηκε τη Χαρίκλεια Μπακαρούκα με την οποία έζησε ως το τέλος της ζωής του. Μαζί απέκτησαν μια κόρη, την Νάνσυ Τσιφόρου.

ΘΑΝΑΤΟΣ

Ο Νίκος Τσιφόρος πέθανε στις 6 Αυγούστου του 1970 μετά από πενταετή μάχη με τον καρκίνο, κατά τη διάρκεια της οποίας δεν σταμάτησε ποτέ να γράφει.